Dziś poniedziałek, 20 lipca. Jest to także 202. dzień roku, a imieniny obchodzą Czesław i Małgorzata. W kalendarzu świąt nietypowych odnajdujemy dzisiaj Międzynarodowy Dzień Szachów.

Międzynarodowy Dzień Szachów obchodzony jest na pamiątkę utworzenia Międzynarodowej Federacji Szachowej. Szachy to jedna z najstarszych gier strategicznych, znana na całym świecie. Od V wieku naszej ery ludzie stają do boju w pojedynkach szachowych. Uznaje się, że pierwotna wersja gry w szachy powstała w Indiach. Skąd trafiła do Persji, następnie spopularyzowała się wśród Arabów, a później w Europie. Stopniowo gra była dopracowywana. Wiele obecnych zasad wprowadzili Persowie między innymi szach i mat, gdzie w języku perskim "szach mat" oznacza "król jest otoczony". Do Polski, szachy przywędrowały, prawdopodobnie, z Rosji bądź Czech. Już w średniowieczu były znane jako gra królewska, choć mieszczanie, a później i szlachcie też chętnie grali w szachy. Obecnie o nieustającej popularności szachów w Polsce mogą świadczyć zwroty, pochodzące z gry a odnoszące się do codziennego życia, takie jak np. "trzymać kogoś w szachu", "patowa sytuacja", "wykonać roszadę na danym stanowisku" czy "być czyimś pionkiem w grze".

Na szczeblu światowym już w odrodzeniu odbywały się turnieje szachowe. Wyłaniano kolejnych mistrzów. Oficjalnie olimpiady szachowe odbywają się od 1924 roku. Istnieją przeróżne kategorie, między innymi, mistrzostwa świata kobiet, juniorów, studentów czy niewidomych. Warto, wiedzieć, że szachy są oficjalną dyscypliną sportową. W XX wieku niezwykle rozwinęła się popularność tej gry. W połowie wieku rozegrano pierwszy pojedynek z komputerem. Jednak mistrzowie szachowi nadal byli lepsi od maszyn. W roku 1996 odbył się mecz pomiędzy komputerem, zaprojektowanym przez firmę IBM, a mistrzem świata Garrim Kasparowem. Kasparow zwyciężył. Ulepszono program i rok później, komputer okazał się silniejszym przeciwnikiem, co wywołało ogromne poruszenie w środowisku graczy. W 2003 roku odbył się "Mecz Człowieka przeciwko Maszynie o Szachowe Mistrzostwo Świata". Kasparow i komputer remisowali.

Jako ciekawostkę można dodać, że w 2008 roku odbył się pierwszy kosmiczny pojedynek szachowy, pomiędzy zawodnikiem przebywającym w stacji kosmicznej, a jego kolegami na Ziemi. Obecnie istnieje wiele odmian gry w szachy. Odbywają się turnieje szachów losowych, zostały stworzone plansze dla trzech lub czterech graczy. Można spotkać warianty z inną ilością figur np. szachy atomowe. Na bazie szachów powstała gra Ultima. Dużym zainteresowaniem, również cieszą się szachy heksagonalne tzw. polskie, stworzone przez Władysława Glińskiego. W tym wariancie gra w szachy odbywa się na polach w kształcie sześcianu.

Zadziwiająca jest ponadczasowość i uniwersalność gry w szachy. W turniejach szachowych mierzyli się zarówno królowie, jak i ludność niskiego pochodzenia. Dlaczego warto grać w szachy? Zwolennicy tej gry wymieniają wiele korzyści z grania, między innymi usprawnienie logicznego myślenia, podejmowania decyzji, planowania czasu, rozwijanie wyobraźni przestrzennej. Coraz częściej zajęcia szachowe na stałe wchodzą w skład zajęć lekcyjnych w zerówkach, szkołach podstawowych i na kolejnych szczeblach edukacji. Szachy mają wymiar wychowawczy. Młody gracz uczy się cierpliwości, wytrwałości, pokory i skupienia. Badania udowodniły, że dzieci umiejące grać w szachy osiągają lepsze wyniki w nauce, mają lepszą koncentrację i szybciej rozwiązują zadania wymagające logicznego myślenia.

Jak zacząć grać? Nic prostszego, obecnie na rynku jest szeroka oferta podręczników gry, poradników. Istnieją programy do gry w szachy na komputerze czy nawet aplikacje na smartfony. W Internecie można zmierzyć się z programem bądź wirtualnie zagrać partię szachów z innym przeciwnikiem. W myśl powiedzenia szachistów “nie ma na świecie szachisty który wygrałby wszystkie swoje partie”, należy wytrwale, małymi krokami, ćwiczyć grę w szachy.
[KN]