Jest wtorek, jedenasty dzień sierpnia i 224. dzień roku. Imieniny obchodzą Zuzanna, Lidia oraz Włodzimierz. Dzisiaj w kartce z kalendarza swoje miejsce ma Dzień Konserwatora Zabytków.

Zabytek w języku potocznym każdy wytwór działalności człowieka, będący świadectwem minionej epoki (pamiątką przeszłości), posiadający wartość historyczną, artystyczną lub naukową, przy czym kryterium czasu powstania, choć najważniejsze, nie przesądza o zdefiniowaniu zabytku. Nauki humanistyczne, a w szczególności historia sztuki nie stworzyły jednej, uniwersalnej definicji zabytku przydatnej wszystkim naukom. W Europie kwestie legalne związane z zabytkami są regulowane m.in. przez Kartę Wenecką. Najważniejsze zabytki w skali światowej znajdują się na liście światowego dziedzictwa UNESCO.

W Polsce zabytkiem jest nieruchomość (np. pojedynczy budynek, cmentarz, historyczny układ urbanistyczny lub krajobraz kulturowy) albo rzecz ruchoma (np. dzieło sztuki użytkowej, obraz, rzeźba, znalezisko archeologiczne – np. artefakt), ich części lub zespoły rzeczy, które są dziełem człowieka lub związane z jego działalnością i stanowią świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia, a których zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na swoją wartość artystyczną, naukową lub historyczną. Obiekty takie mogą być wpisane do rejestru zabytków prowadzonego przez wojewódzkiego konserwatora zabytków. Sam konserwator zabytków to osoba zajmująca się konserwacją, renowacją, rekonstrukcją, zabezpieczaniem zabytków, w tym przedmiotów znalezionych przez archeologów. Osobną kategorię konserwatorów zabytków stanowią osoby zajmujące się z racji sprawowanych funkcji w administracji publicznej ochroną zabytków. Formalnie tytuł konserwatora zabytków przysługuje właśnie wojewódzkim konserwatorom zabytków. 

Wojewódzki konserwator zabytków to organ administracji rządowej zespolonej kierujący wojewódzkim urzędem ochrony zabytków, wykonując zadania z zakresu ochrony dóbr kultury wynikających z obowiązujących przepisów ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, ustaw normujących funkcjonowanie gospodarki, administracji publicznej, samorządu, a także innych ustaw resortowych uwzględniających kompetencje wojewódzkiego konserwatora zabytków.

Do zadań wojewódzkiego konserwatora zabytków należy m.in.: realizacja krajowego programu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami, sporządzanie planów finansowania ochrony zabytków i opieki nad zabytkami, prowadzenie rejestru i wojewódzkiej ewidencji zabytków oraz gromadzenie dokumentacji w tym zakresie, przygotowanie projektów decyzji o wpisie do rejestru zabytków, wydawanie decyzji, postanowień i zaświadczeń, sprawowanie nadzoru nad prawidłowością prowadzonych badań konserwatorskich, architektonicznych, prac konserwatorskich, restauratorskich, robót budowlanych i innych działań przy zabytkach oraz badań archeologicznych, opiniowanie studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz projektów nowych inwestycji w strefach ochrony konserwatorskiej, opiniowanie i uzgadnianie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, organizowanie i prowadzenie kontroli w zakresie ochrony zabytków i opieki nad zabytkami, opracowywanie wojewódzkich planów ochrony zabytków na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych oraz koordynacja działań przy realizacji tych planów, a także upowszechnianie wiedzy o zabytkach i wiele innych.

Z tej okazji wszystkim konserwatorom zabytków, a w szczególności tym, którzy swoją pracę wykonują z pasją i świadomością wagi swoich codziennych zadań życzymy spokojnej pracy wśród odrestaurowanych i niezagrożonych zabytków.
[KN]