Dziś niedziela, 12 lipca, 194. dzień roku. Imieniny obchodzą Bruno, Brunon oraz Jan. Dzisiaj w kalendarzu świąt upamiętnienie Dnia Męczeństwa Wsi Polskiej, a także rocznica śmierci Włodzimierza Chomickiego.

Męczeństwo Wsi Polskiej

W czasie II wojny światowej Michniów był siedzibą sztabu Świętokrzyskich Zgrupowań AK dowodzonych przez por. Jana Piwnika pseudonim "Ponury" (zanim zgrupowanie przeniosło się na Wykus). Wielu mieszkańców wsi bądź było członkami Armii Krajowej, bądź aktywnie współpracowało z partyzantką (np. sklep rodziny Materków był punktem kontaktowym dla oficerów i żołnierzy, którzy dołączali do oddziałów "Ponurego", a większość dostarczanego partyzantom prowiantu pochodziła właśnie z Michniowa). Prawdopodobnie w wyniku donosów konfidentów, zwłaszcza ppor. Jerzego Wojnowskiego pseudonim "Motor", w dniu 12 lipca 1943 niemiecka ekspedycja karna spacyfikowała wieś.

Tego dnia 102 mieszkańców zostało zamordowanych, w większości przez spalenie żywcem w stodołach. 10 Polaków podejrzewanych o współpracę z podziemiem zostało deportowanych do obozów koncentracyjnych (przeżyło troje), a 18 młodych kobiet i dziewcząt wywieziono na roboty przymusowe. Wieść o akcji pacyfikacyjnej dotarła do "Ponurego" zbyt późno by interweniować. Dowództwo oddziału zdecydowało się więc na akcję odwetową. W nocy z 12 na 13 lipca pod posterunkiem blokowym Podłazie żołnierze AK zatrzymali pociąg pośpieszny relacji Warszawa-Kraków i zastrzelili co najmniej kilkunastu Niemców. Na burtach wagonów partyzanci wyryli napisy "Za Michniów".

Następnego dnia Niemcy ponownie spacyfikowali Michniów, tym razem mordując wszystkich przebywających we wsi Polaków bez względu na wiek i płeć. Łącznie ofiarą masakr dokonanych w dniach 12 i 13 lipca 1943 padło co najmniej 204 mieszkańców Michniowa (tyle nazwisk udało się ustalić historykom). Najmłodsza ofiara – Stefan Dąbrowa – miał 9 dni. Nie jest przy tym wykluczone, że w gronie osób zamordowanych w dniach 12-13 lipca 1943 znalazły się nierozpoznane dotąd osoby, nie będące stałymi mieszkańcami Michniowa. Wieś została doszczętnie spalona (ocalały tylko dwa budynki). Władze okupacyjne zakazały odbudowy wsi i uprawy michniowskich pól.

Po wojnie wieś odbudowano. Pacyfikacja Michniowa stała się symbolem niemieckich zbrodni popełnionych na wsi polskiej. 22 lipca 1977 Michniów został uhonorowany Krzyżem Grunwaldu III klasy. Sejm RP uchwalił Dzień Męczeństwa Wsi Polskiej na dzień 12 lipca. Obecnie w miejscowości znajduje się Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich.

Włodzimierz Chomicki

Urodzony we Lwowie polski piłkarz zmarł w Chocianowie dokładnie 67 lat temu, 12 lipca 1953 roku. Został strzelcem pierwszego oficjalnie protokołowanego gola na ziemiach polskich. Chocianowianie mają okazję wspominać sławnego piłkarza także za sprawą ronda im. W. Chomickiego wyremontowanego jeszcze w 2019 roku.
[KN]