"Kości i stawy też rolnika sprawy" – to hasło jednej z licznych kampanii prewencyjnych Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w 2024 roku. Jej celem jest zwrócenie uwagi na przyczyny chorób i urazów układu mięśniowo-szkieletowego, które poza dolegliwościami, zwiększają ryzyko wypadku przy pracy rolniczej.

Rolnicy, ze względu na charakter wykonywanej pracy są szczególnie narażeni na występowanie dolegliwości kostno-stawowych. Mimo zwiększonej w ostatnich latach mechanizacji, a nawet automatyzacji prac w tym sektorze produkcji, która umożliwiła wyeliminowanie wielu uciążliwych prac ręcznych, rolnicy wciąż narażeni są na nadmierny wysiłek fizyczny prowadzący do zmian chorobowych.

- Zagrożeniem dla prawidłowego funkcjonowania układu ruchu są: nadmierny wysiłek fizyczny, długotrwała praca w wymuszonej pozycji ciała (powtarzalne czynności), brak odpowiednich środków wspomagających przemieszczanie się ładunku (np.: wózki, taczki), ekspozycja na wibracje ogólną (kierowcy ciągników i maszyn samobieżnych), czas pracy rolnika (zbyt długa praca powodująca przeciążenia narządu ruchu), stres, jak i praca ze zwierzętami (możliwość wystąpienia urazów narządu ruchu spowodowanych szarpnięciem, przygnieceniem przez zwierzęta itp.) - wylicza Alicja Fic, specjalista KRUS PT w Polkowicach. - Nasilenie dolegliwości bólowych może prowadzić do okresowej lub trwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie, a nawet być przyczyną wypadku przy pracy rolniczej - dodaje.
Stąd właśnie KRUS wystosował apel do rolników, aby unikali zdrowotnych kłopotów m.in. poprzez:
▪ stosowanie właściwej techniki podnoszenia i przenoszenia wg zasady: podnoś ładunki oburącz, jak najbliżej ciała, na zgiętych kolanach, z wyprostowanymi plecami (tułowiem), unikając obciążenia jednostronnego;
▪ organizowanie ergonomicznego stanowiska pracy, które znacznie ułatwi pracę i pozwoli zredukować do minimum konieczność wykonywania czynności takich jak: skręty i zginanie tułowia, zginanie nadgarstków, unoszenie rąk ponad głowę, łokci ponad obręcz barków poprzez właściwy dobór narzędzi pracy na stanowisku oraz poprzez ich rozmieszczenie w sposób łatwo dostępny;
▪ ograniczanie do minimum ręcznych prac transportowych - należy wykorzystywać narzędzia pomocnicze (wózki, taczki, krążki linowe, transportery itp.), dzielić ładunki na mniejsze części oraz korzystać z pomocy drugiej osoby przy przenoszeniu ładunków o większej masie;
▪ przestrzeganie norm podnoszenia i przenoszenia ładunków: praca stała – 12 kg kobiety, 20 kg mężczyźni, a praca dorywcza: kobiety – 20 kg, mężczyźni – 50 kg;
▪ stosowanie przerwy w pracy w celu odciążenia mięśni przez odpoczynek lub zmianę rodzaju wykonywanej pracy (praca urozmaicona);
▪ dostosowywanie tempa pracy do swoich możliwości i predyspozycji;
▪ kontrolowanie stanu zdrowia – przynajmniej raz w roku należy udać się do lekarza pierwszego kontaktu, zadbać o systematyczną aktywność ruchową;
▪ unikanie bezpośredniego kontaktu ze zwierzętami, szczególnie z dużymi osobnikami;
▪ zapobieganie urazom układu ruchu – zawsze należy stosować czyste obuwie, dostosowane do wykonywanej pracy, usztywniające staw skokowy z podeszwą antypoślizgową;
▪ korzystanie z bezpiecznych drabin przy pracach na wysokości, stosowanie zabezpieczenia przed upadkiem (szelki bezpieczeństwa z linką – przy pracach na wysokości powyżej 2m).

Długotrwałe przeciążenia organizmu mogą dać o sobie znać nawet po kilku latach, jako wynik sumy mikro urazów, dlatego warto już przestrzegać tych zasad by cieszyć się życiem bez bólu.